ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΦΑΓΗΤΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΦΑΓΗΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ.
Τις παραμονές των Χριστουγέννων σφάζανε το γουρούνι ( γρούνι ) κατά την παραδοσιακή μας έκφραση. Από αυτό έπαιρναν τη φούσκα , που ήταν και το μοναδικό παιχνίδι που είχαν τα παιδιά τότε. Από το χοιρινό έφτιαχναν τα λουκάνικα και τις ματίες.

ΛΟΥΚΑΝΙΚΑ:
Αυτά γίνονταν από τα έντερα του γουρουνιού και από το κρέας του. Τα έντερα τα καθάριζαν οι νοικοκυρές πηγαίνοντας στο ποτάμι με την βοήθεια των μικρών παιδιών. Οι άντρες έκοβαν το κρέας σε φέτες και μετά σε μικρά – μικρά κομματάκια. Τα έβαζαν σε μια λεκάνη και έριχναν αλάτι , πιπέρι, διάφορα μπαχαρικά , ρίγανη , θυμάρι, κανέλλα , γαρύφαλλο, κύμινο, κόκκινη πιπεριά , και φλούδες από πορτοκάλι και μανταρίνι κομμένες σε ψιλά κομμάτια.
Τα άφηναν κάποιες ώρες ανακατεύοντάς τα .
Μετά έβαζαν ένα ειδικό χωνάκι στο ένα άνοιγμα του εντέρου ( το άλλο το έδεναν με κλωστή ) και γέμιζαν το στόμιο του χωνιού με το υλικό . Με την βοήθεια μιας βελόνας πλεξίματος έσπρωχναν το κρέας και με μια καρφίτσα τρύπαγαν το έντερο ώστε να βγει ο αέρας. Όταν τελείωναν τα κρεμούσαν σε μια ραβδιστήρα πάνω από τη φωτιά. Η διαδικασία για το γέμισμα των λουκάνικων διαρκούσε πολλές ώρες και ήταν κουραστική. Ήταν όμως πολύ νόστιμα τα λουκάνικα όταν ήταν έτοιμα και χαλάλι το κόπος , αφού συνοδεύονταν με ρετσίνα και ο χώρος που ψήνονταν στο τζάκι μοσχοβολούσε.

ΜΑΤΙΕΣ :
Αυτές γίνονταν από το χονδρά έντερα και τις κοιλιές του γουρουνιού.
Πρώτα γινόταν το γέμισμα από κομμένο σιτάρι ( πλιγούρι ) , από γλυκό τραχανά ή ρύζι, διάφορα συκωτάκια και πνευμόνια του γουρουνιού , αλάτι, πιπέρι , μπαχάρι, γαρύφαλλο, κύμινο, θρούμπι, κανέλλα .
Στο γέμισμα κάποιοι έριχναν και ζωμό από βραστά κόκαλα . Αφού έβραζαν για λίγο το γέμισμα , γέμιζαν τα έντερα και τα τοποθετούσαν σε ένα ταψί και τα έψηναν σε χαμηλή φωτιά για αρκετή ώρα. Το σπίτι μοσχοβολούσε . Ύστερα μάλιστα και από νηστεία σαράντα ημερών περίμεναν με λαχτάρα να τελειώσει η εκκλησία γύρω στις πέντε το πρωί και να φάνε με πολύ όρεξη πρώτα την κοτόσουπα και μετά τις ματίες.

ΠΗΧΤΗ:
Αυτό το φαγητό γινόταν από το κεφάλι, τα αυτιά και τα πόδια του γουρουνιού.
Τα καθάριζαν καλά , ξύριζαν τις τρίχες για να είναι πεντακάθαρα , τα έπλεναν και τα έβαζαν σε ένα μεγάλο τέντζερη . Έριχναν νερό, αλάτι, πιπέρι, μπαχαρικά διάφορα και τα έβραζαν σε σιγανή φωτιά μέχρι να ξεχωρίζουν εύκολα τα κόκαλα. Μετά τα ξεκοκάλιζαν και τα τοποθετούσαν σε πήλινα τσουκάλια ή πηνιότες. Τα σκέπαζαν με το ζωμό που είχαν ρίξει ξύδι και λεμόνι και τα άφηναν να κρυώσουν. Ο χυμός αυτός γινόταν σαν είδος ζελέ και διατηρούσε την πηχτή για πολύ μεγάλο διάστημα. Αυτό γινόταν γιατί πάνω από τον ζελέ σκεπαζόταν με στρώμα λίπους, που εμπόδιζε να σαχνιάσει όπως έλεγαν και να αλλοιωθεί η πηχτή. Ήταν πεντανόστιμος μεζές και σήκωνε και αρκετό κρασάκι τα κρύα βράδια του χειμώνα.

ΠΑΣΠΑΛΑΣ:
Αυτός γινόταν από τα πιο παχιά μέρη του γουρουνιού και τις πέτσες. Τα έβαζαν μέσα σε έναν τέντζερη και τα έβραζαν για αρκετές ώρες. Έβαζαν βέβαια και λίγο από το κρέας για να τρώγεται πιο εύκολα. Τα κρέατα με το πολύ πάχος ( λίπος ) τα τοποθετούσαν σε πήλινα δοχεία τα (κούπια ή πηνιότες ) και το λίπος έβγαινε στην επιφάνεια εμποδίζοντάς τα να αλλοιωθούν. Τα διατηρούσαν για πολύ χρονικό διάστημα και το έτρωγαν τηγανητό με αυγά ( ομελέτα ) τις κρύες μέρες του χειμώνα.

Πολλά από αυτά τα φαγητά μαγειρεύονται και σήμερα και οι σύγχρονες νοικοκυρές τα φτιάχνουν με γούστο και μεράκι τις Άγιες Ημέρες των Χριστουγέννων , χρησιμοποιώντας τις συνταγές των παλαιοτέρων.